این روزها و شب ها بساط چهارشنبه سوری داغ است. عده ای به دنبال خرید وسایل محترقه هستند و عده ای هم از فرصت استفاده کرده و این وسایل را می فروشند. بعضی ها پول زیادی حاضرند بدهند تا بهترین نوع این وسایل را بخرند. متأسفانه این بازار اینقدر پر رونق است که کنترل پلیس در خیلی مناطق (خصوصاً بازار تهران) بسیار سخت و بلکه نشدنی است. در این میان متأسفانه والدین اشتیاق بیشتری برای خرید و راه اندازی بساط ترقه پرانی در معابر و خیابانها را دارند. ظاهراً تلاشهای صدا و سیما و هشدارهای پلیس هنوز از شدت این مراسم سراسر بدعت گذاری شده کم نکرده است. کشور چین هم مانند سایر مواقع از این موقعیت به بهترین شکل استفاده کرده و کالاهای محترقه را مانند سیل روانه ایران کرده است. کالاهایی که شاید هیچوقت در کشور خودشان و در جشن های ملی خودشان بکار نرود. جشنهای سنتی که جز شادی و نشاط برای آنها ساز و نوایی ندارد در کشور ما به شکل یک مراسم پر از خطر، تشویش، آسیب و ضد ارزش مطرح است. هیچ کجای این مراسم با آداب و رسوم ایرانی همسانی ندارد و تحریف مراسم اصلی چهارشنبه سوری است. تاکنون چندین خانواده به دلایل سوختگی، سکته های قلبی و زایمانهای زودهنگام دچار آسیب شده اند و حتی تلفاتی هم در این مورد بوده است.

شاید یک علت اصلی این مشکلات ، عدم کنترل کافی نیروهای امنیتی است که حتی در چنین شرایطی به قول مستقیم یک پلیس خدمت گذار «چکار می توانیم انجام دهیم!» یعنی خلع سلاح پلیس که باید با اقتدار خود حافظ جان و امنیت مردم باشد. شاید هنوز هیچ ارگانی نتوانسته باشد که میزان ضرر ناشی از قاچاق کالاهای محترقه به کشور وخروج ارز، صدمات بدنی و مخارج درمان بالای سوختگی ها، آمار دقیق تلفات انسانی، هزینه های گزاف درمان بیماریهای قلبی و سکته های قلبی و زایمان زودرس ناشی از استرس صداهای این مواد و به تعطیلی کشاندن بخشهایی از شهر به علت خطرناک بودن محیطهای آمد و شد را تخمین بزند. بسیاری از این مشکلات می تواند با تولید کالاهای زیبا و کم خطر مثل فانوس های رنگارنگ، بادبادکهایی با طرح آتش، یا وسایل دیگر هم به اقتصاد مملکت کمک کند و هم ارز را از کشور خارج نکند و در عین حال ایجاد شادی و شگفتی مخصوصاً برای کودکان بشود، و تا حدودی ما را هم نسبت به سنتهای ملی (اگر واقعاً ریشه ملی داشته باشد) پای بند کند. اینکه والدین بعنوان الگوی اولیه فرزندان از لحاظ تربیتی اشتیاقی فراتر از کودکان برای خرید و ایجاد مزاحمت برای دیگران داشته باشند، واقعیت تلخی از جامعه ماست که یعنی نمی توان بر صلاحیت اخلاقی کودکان چنین والدینی در آینده خوش بین بود.

یادم می آید بچه که بودیم قبل از رسیدن سال نو خیلی چیزها رونق بیشتری پیدا می کرد. خرید لباس و کفش نو برای کودکان رونقی داشت و حتی بزرگسالان هم به این مسئله اهمیت ویژه ای می دادند. منازل بطور کامل تمیز می شد. آنموقع ها رنگهای دیوار مثل امروز نبود و قابلیت شست و شو نداشت، شاید اکثر مواقع بوی رنگ خانه همسایه به مشام می رسید و همه چیز بوی نو شدن و تمیزی می داد حتی دیوارهای فرسوده منازل قدیمی. گلدان شمعدانی و باغچه هایی که با گلهای بنفشه تزئین می شدند نوید بهار می دادند. هر خانه تنگی بلورین که سایه سبز شیشه سنتی آن از خاطره ها نمی رود، داشت که حتما یک جفت یا بیشتر ماهی قرمز در آن در حال شنا کردن بودند. سفره های هفت سین روی پارچه های مخمل قدیمی اعلا و اطلسی یا ترمه های ارزشمند قدیمی به زیباترین شکل ممکن در ظروف قدیمی تزئینی چیده می شدند. بوی عطر گلهای باغچه و گلابهایی که در جای مخصوص گلاب پاشی ریخته می شدند به مشام می رسید. لباسهای نو، سفره هفت سین و آجیل و شیرینی شب عید همه چیز به زیباترین شکل خود آماده می شد و همه پذیرای مهمانان می شدند. اسکناسهای عیدی که تا نخورده بودند در لای قرآن برای تبرک و تیمن قرار داده می شدند تا دلهای با صفا و منتظر کودکان را شاد کنند. همه چیز از اولین ساعات شروع سال نو آماده بود. مهمان که می آمد، اول با گلاب و ریختن اندکی از آن بر صورت و ذکر با عظمت صلوات متبرک می شد و مجلس مهمانی بوی معنویت می گرفت و بعد با چای و شیرینی و میوه و آجیل مهمان تجلیل می شد. تلویزیون اوقات کمی از افراد را صرف خود می کرد و مردم بیشتر سرگرم صله رحم و دید و بازدید از هم بودند. یادش بخیر فیلمهای جذاب کارتون و سینمایی حتی اگر تکراری هم بودند بیشتر بوی انسانیت و تعلیم و تربیت صحیح می دادند. خانواده ها از صرف اوقات فرزندانشان پای تلویزیون نگران نمی شدند. آن روزها حتی اگر ایام جنگ و موشک باران هم که بود، ولی مردم عموماً خاطرات خوشی در ذهن داشتند.

اما بعـــــــــــــــــــــــــــــد...

ادامه مطلب...